Bunt Sonderkomando w Auschwitz Birkenau

Bunt Sonderkomando

7 października 1944 więźniowie Sonderkommando zmuszani do pracy w krematoriach wzniecili największy bunt w historii niemieckiego obozu zagłady - Auschwitz-Birkenau. Więźniowie Sonderkommando mieli świadomość, że z powodu coraz mniejszej liczby nadchodzących transportów i bycia bezpośrednimi świadkami zbrodni wkrótce zostaną zabici przez Niemców.

Wiosną 1944 rozpoczęła się tzw. “akcja węgierska”, podczas której deportowano do Auschwitz-Birkenau około 430 000 Żydów z Węgier. W tym samym czasie trwały również deportacje z innych regionów. W sierpniu 1944 ostatecznie zlikwidowano również getto w Łodzi, z którego większość osadzonych Żydów deportowano do Birkenau. Między innymi z tej przyczyny została zwiększona liczba członków Sonderkommando.
 
Jesienią liczba nadchodzących transportów nie była już tak duża, jak miało to miejsce wiosną i latem, a Niemcy przystąpili do redukcji personelu obsługującego krematoria. We wrześniu Niemcy zamordowali 200 członków Sonderkommando i planowali kolejne pozbycie się niewygodnych świadków.
 
7 października około godziny 13 Niemcy zwołali zbiórkę więźniów krematorium IV, wywołując według numerów więźniów, którzy mieli zostać "przeniesieni" (czyli zabici) do innego komanda. Zagrożeni więźniowie rzucili się na nich z młotami, siekierami, łomami, kamieniami, a następnie uciekli do budynku krematorium, który podpalili. Na widok płomieni i odgłosu wystrzałów więźniowie z krematorium II zaatakowali strażników, uznając, że wybuchło przygotowywane w obozie powstanie.
 
Dzięki obozowej konspiracji udało się pozyskać proch i częściowo zniszczyć krematorium numer IV. Dobrze uzbrojone oddziały niemieckie dosyć szybko stłumiły jednak powstanie, zabijając wszystkich uczestników w liczbie około 250 osób. Kilkudziesięciu więźniom z krematorium II udało się sforsować ogrodzenie i uciec z obozu. Zostali jednak osaczeni przez grupę pościgową SS i zgładzeni.
 
W ramach represji i przestrogi dla innych więźniów, Niemcy zastrzelili tamtego dnia jeszcze 200 członków Sonderkommando. Według danych z dnia 7 października 1944, ilość Sonderkommando wynosiła 663 osoby, a po buncie – 212. Po stronie oprawców zginęło trzech niemieckich żołnierzy.


Bunt Sonderkomando Bunt Sonderkomando
Bunt Sonderkomando Bunt Sonderkomando
Bunt Sonderkomando Bunt Sonderkomando