Irmfried Eberl - uczestnik akcji T4 i operacji Reinhardt

Irmfried Eberl (ur. 8 września 1910, zm. 16 lutego 1948) – austriacki nazista, oficer SS w stopniu SS Untersturmführer, lekarz, doktor nauk medycznych, jeden z głównych uczestników akcji T4, pierwszy komendant niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady w Treblince, kierownik eutanazji ośrodka w Bernburgu.

Eberl pochodził z rodziny, która hołdowała ideologii volkistowskiej oraz była związana z ruchem nazistowskim. Sam Irmfried ukończył medycynę w Austrii, lecz z powodu jego przynależności do NSDAP i zaangażowania się w podziemną działalność nazistowską, w 1936 został pozbawiony prawa do wykonywania zawodu lekarza w Austrii.

W związku z tym wydarzeniem, Irmfried Eberl wyemigrował do Niemiec, gdzie został zatrudniony w służbach medycznych. W 1937 uznano oficjalnie jego dyplom lekarza. Rozpoczął pracę w Głównym Urzędzie Zdrowia w Berlinie. W tym samym roku poślubił Ruth Rehm, która była osobą bogatą i wpływową oraz aktywnie wspierającą ruch nazistowski.
31 stycznia 1940 roku został przydzielony do akcji T4, gdzie nadzorował eksterminację chorych i niepełnosprawnych oraz chorych i wyczerpanych więźniów obozów koncentracyjnych, których przywożono w ramach akcji „14f13” (Sonderbehandlung 14f13). Służbę pełnił m.in. w ośrodku w Bernburgu.

Po zaprzestaniu akcji T4, został przeniesiony na front wschodni w okolice Mińska, uczestnicząc w tzw. Osteinsatz (akcja „wschodnia”), a następnie otrzymał przydział do akcji „Reinhardt”. Irmfried Eberl został powołany na stanowisko komendanta niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady w Treblince.

Eberl, który dotychczas nadzorował eksterminację stosunkowo niewielkich grup chorych i niepełnosprawnych, nie radził sobie z zarządzaniem obozem zagłady. W początkowej fazie obóz zagłady nie był w stanie zabijać ilości osób deportowanych do Treblinki, głównie z Warszawskiego Getta.

Niejednokrotnie deportowani umierali w wagonach na bocznicy kolejowej, gdzie oczekiwali na swoją kolej w komorach gazowych kilkadziesiąt godzin. Komanda grabarzy nie nadążały z grzebaniem zwłok, a fetor rozkładających się zwłok był wyczuwalny w okolicy kilku kilometrów.W konsekwencji chaosu oraz braku oczekiwanych ilości dostaw zrabowanego złota, Eberl został odwołany ze stanowiska komendanta obozu, a następnie powrócił na stanowisko kierownika ośrodka w Bernburgu.

Niewiele wiadomo na temat jego działalności w okresie 1943-1944. Według niektórych źródeł, Irmfried Eberl uczestniczył w tajnych badaniach na więźniach deportowanych m.in. do obozu koncentracyjnego Auschwitz Birkenau. Wiadomo jednak, iż w lipcu 1944 podczas alianckich nalotów zginęła jego żona. Jesienią 1944 został skierowany na front zachodni jako lekarz wojskowy. W kwietniu dostał się do amerykańskiej niewoli, gdzie nierozpoznany został zwolniony w czerwcu 1945.

Po wojnie ukrył swoje zbrodnie, informując, że w okresie od 1937 do 1944 pracował w Głównym Urzędzie Zdrowia w Berlinie. Ożenił się po raz drugi, prowadził prywatną praktykę lekarską, a w 1947 został ojcem.

W sierpniu 1947 sąd w Bernburgu wydał nakaz aresztowania Eberla jako podejrzanego o zbrodnie popełnione w ośrodku w Bernburgu. Został aresztowany, przesłuchany i rozpoznany jako kierownik centrów eutanazji w ramach akcji T4 przez jedną z pracujących tam wówczas pielęgniarek.

W obawie przed odkryciem jego wszystkich zbrodni, w dniu 16 lutego 1948 roku popełnił samobójstwo w areszcie w Ulm, unikając odpowiedzialności za popełnione zbrodnie.