Wyzwolenie komplekus obozów koncentracyjnych Mauthausen-Gusen

5 maja 1945 żołnierze armii amerykańskiej wyzwolili niemiecki kompleks obozów koncentracyjnych Mauthausen-Gusen. Obóz KL Mauthausen funkcjonował od sierpnia 1938 do 5 maja 1945 i został założony przez Niemców w pobliżu miejscowości Mauthausen na obecnym terytorium Austrii, w pobliżu największego kamieniołomu granitu.

W maju 1940 w Gusen uruchomiono obóz usytuowany przy kamieniołomach. W zależności od klasyfikacji, kompleks obozów Mauthausen-Gusen składał się z około 100 obozów, podobozów i komand zewnętrznych. Szacuje się, że w latach 1938-1945 przez obozy koncentracyjne Mauthausen-Gusen przeszło co najmniej 190 000 więźniów, w tym około 34 000 Polaków. Część z nich trafiła do obozu w ramach tzw. Intelligenzaktion.

W niemieckim kompleksie obozów Mauthausen-Gusen przetrzymywano więźniów politycznych, takich jak komuniści czy polityczni przeciwnicy nazistów, a także świadków Jehowy, homoseksualistów, księży oraz Żydów, Romów i Sinti. Około 108 0000 więźniów poniosło śmierć w wyniku głodu, chorób, wyniszczającej pracy, eksperymentów pseudomedycznych; inni zostali zakatowani, rozstrzelani lub zagazowani przez esesmanów. W ostatnich miesiącach funkcjonowania obóz stał się również miejscem, do którego przybywali więźniowie ewakuowani z innych obozów koncentracyjnych.